Bunkernummer
A15
Oud Bunkernummer
ES15
Lokatie
Semmerzake
Toegankelijkheid
Bunker afgebroken, niet meer van toepassing.
Aantal kamers
2 achteraan verbonden kamers en een sas
Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
Westen - Zuidwesten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Semmerzake, Unieke Sectie, kadastraal perceel 929 (deels)
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • De originele onteigening vond plaats op grondgebied Semmerzake, de unieke Sectie, perceel 929 (deels) en omvatte een terrein landbouwgrond van 1 are 91 ca. Het originele perceel maakte deel uit van een groter perceel van 95 are en was gelegen halverwege de oostkant van dit perceel.
  • Het originele perceel was eigendom van Madame Fany Janson, weduwe van Mr Joannes Clement Leroy. Van beroep was ze rentenierend en woonde te Elsene (Brussel).
  • Om het terrein ten allen tijde te kunnen bereiken was er een permanente erfdienstbaarheid over een strook van 2 meter breed en lopend vanaf de noordoostelijke hoek van het perceel 929 over 45.75 meter tot aan de noordgrens van het onteigende perceeltje. Aan de noordkant van het perceel 929 liep de nu ook nog bestaande onverharde wegel tussen de Dorpstraat (Semmerzake) en de Lindeboomstraat (Vurste). Deze onverharde wegel vormt heden ook de noordgrens van het militaire domein te Semmerzake.
  • Om de bouw van de bunker mogelijk te maken, werd voor 8 maanden tijd een tijdelijke erfdienstbaarheid voorzien die de eerder gemaakte permanente erfdienstbaarheden uitbreide tot een strook van 5 meter breed.
  • De respectievelijke akte voor deze onteigening en bijhorende erfdienstbaarheden werd verleden op 5 April 1935 voor de prijs van 1840 BEF. Op deze verkoop zat eveneens een intrestclausule waardoor de originele eigenaar jaarlijks een intrest ontving op dit bedrag van 5% per jaar, wat neerkwam op 92 BEF per jaar.
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Op een actuele schets van het kadaster vindt men het originele perceel 929 heden nog altijd vrij identiek terug. De unieke sectie van toen is gewijzigd in Sectie A en het perceel vermeldt ook het ooit voor de bunker onteigende perceeltje niet meer. Het is opnieuw de grootte van het volledig perceel 929 van toen en noemt nu perceel A929.
  • In elk geval was de bunker met bijhorende grond ook volgens de lijst van in 1961 reeds opnieuw verkochte bunkers al niet meer vermeld als toen nog te koop. Dit is ook logisch omdat het ondertussen van in begin de jaren 50 deel uitmaakt van een militair domein. Het kleine perceeltje met de bunker was toen al eigendom van de staat en diende dus niet bijkomend nog onteigend te worden. Gezien nu ondertussen al sinds 2005 de bunker werd gesloopt, is er zeker kadastraal niets meer van terug te vinden.

kadasterschets zoals bij de akte terug te vinden in 1935

Deze ruime kadasterschets toont mooi hoe ooit op de oostkant van het perceel 929 een perceeltje werd onteigend voor deze bunker. De erfdienstbaarheden lopen noordelijk in de richting van de veldweg die nu ook nog altijd de noordelijke grens vormt van het huidige militaire domein van Semmerzake. Wel bestaat de aanloop zoals hier getekend vanaf de Lindeboomstraat in deze vorm niet meer.

Detail bij deze kadasterschets bunker A15

Op deze detailschets zie je duidelijk de details horende bij de onteigeningen en erfdienstbaarheden.

Kadastrale schets met de huidige situatie anno 2019

Centraal op de foto dus nog altijd het langwerpige perceel A929 waar op de oostkant ooit het perceeltje onteigend voor de bunker A15 lag.

Op deze luchtfoto van Gis Vlaanderen anno 2000 is de bunker nog duidelijk zichtbaar. U ziet op de rechter kant van het militair domein duidelijk het zwarte grotere bosje. Rechts ernaast ziet u een veel kleiner bosje in dezelfde donkere kleur.
a15
Meer ingezoomd op deze bosjes van deze meer gedetailleerde luchtfoto, zie je het bunkertje duidelijk nog liggen op de smalle spie boven het zwarte bosje. Het bunkertje staat dus wel degelijk centraal op de foto. Het lag dus vrij kort achter de omheining waar je nu nog altijd tussen veld en militair domein kan geraken.
a15

Op deze luchtfoto van 2007 zie je duidelijk dat de bunker ondertussen is gesloopt en verdwenen.

ps. Ondertussen kan je op Google Earth ook geen luchtfoto's meer vinden van dit domein en is dit volledig wazig gezet als nog actief gebruikt militair domein.

Zicht op de groter bos links en het kleinere bosje rechts waar het bunkertje ooit stond. Foto anno 2007.
a15
Duidelijk zicht op de wegel tussen de beide bosjes. Het bunkertje moet zo goed als rechts op de foto gestaan hebben, op het stukje grasland tussen omheining en wegel.
a15
Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De lokatie waar de bunker ooit moet gelegen hebben is als het volgt te bereiken. Draai links af in de veldwegel die achter de woning waar de bunker AV2 staat op de Lindeboomstraat, komende van de Ten Edestraat.
  • U kijkt nu recht uit op de achterkant van het militair domein.
  • Eenmaal aan het militair domein uitgekomen, moet u in feite nog een 50 tal meter verder gaan langs de omheining (is geen weg meer).
  • U komt dan eerst voorbij een klein donker sparrenbosje met daarna direct iets verder met een wegel tussen een groter donker sparrenbosje.
  • Net voorbij het kleine bosje lag de nu verdwenen mitrailleurbunker.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het was een voorliniebunker tussen het steunpunt van Semmerzake en Muntekouter. Hij lag tussen AV1 (670 m), AV2 (245 m) en Se11 (675 m).
  • Qua vuurrichting is de bunker vrij solitair opgesteld. Hij staat beperkt in hoek opgesteld met de bunker Av1 (eveneens verdwenen) en Se11. De bunker nam letterlijk het grote gedeelte van het huidige centrale militaire domein onder vuur in westelijk zuidwestelijke richting. Weet dat er van de bosjes die men nu hierop vindt, origineel geen sprake was.
Structuur van het bunkertje:
  • De bunker bevatte 2 mitrailleurkamers.
  • In de eerste kamer kwam achteraan het sas toe.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar:
  • De bunker was standaard ingericht voor het plaatsen van twee Maximmitrailleurs. Daarnaast was hij ook uitgerust voor het plaatsen van Hotchkiss- of Coltmitrailleurs.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Rondom de betonnen structuur werd een houtskelet opgetrokken.
  • Dit was bevestigd en gefundeerd op een aparte bakstenen fundering die rondom de bunker werd gemaakt.
  • Op dit houten skelet werden in creoline gedrenkte populierenplanken van 2.4 cm dik bevestigd.
  • De toegang zat verborgen achter een houten camouflage poort met deuren links en rechts openend van elk 1.00m x 2.00m (BxH).
  • De beide schietgaten zaten verborgen achter 2 valluiken van elk 1,00m x 0,60m (BxH).
  • Deze poort en valluiken hadden telkens een bodemplaat in hout waarop eveneens in creoline gedrenkte populierenplanken waren bevestigd. Het was in elk geval zeker niet de bedoeling de valluiken aan de schietgaten te accentueren.
  • Of ook de poort volledig uitdrukkelijk aan het zicht werd onttrokken is niet duidelijk.
  • Het bunkertje was voorzien van een in hout opgetrokken zadeldak dat was bedekt met asbestgolfplaten.
  • Het toegangssas was voorzien van een betonnen trap en een sterfput.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • De bunker was origineel gecamoufleerd als een houten stal

Terreinschets zoals terug te vinden bij de bouwplannen van de bunker.

Zeer duidelijke schets van hoe het bunkertje in het terrein ingewerkt was. Er is ook specifiek geen sprake van een afsluiting waardoor men het bunkertje met bijkomend terrein niet ging onderscheiden van de rest van het koutertje of weiland.

Origineel grondplannetje van deze bunker gecamoufleerd als een houten stal. Ook bij deze bunker volgde de camouflage de betonnen grenzen van de bunker niet. Het geheel had, op het oreillon na, een vierkant uitzicht.
a15
Doorsnede AB toont mooi hoe de houten stal wel degelijk ruimer was dan de betonnen bunker die er in verstopt zat. Deze doorsnede loopt in de langsrichting doorheen het schietgat van de kamer en kijkt weg van het toegangssas.
Doorsnede CD van dezelfde bunker toont de dwarsdoorsnede doorheen de beide mitrailleurkamer, kijkend naar de achterzijde van de kamers.
Actuele toestand van deze bunker:
  • De bunker was al heel lang vergaan tot een kale blok beton en had op het dak zelfs een MG-schutterstoren bijgebouwd gekregen. Deze was dus zeker niet origineel.
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • Er is over het feit of de bunker al dan niet sporen droeg van strijd geen info gekend.
  • Gezien hij ondertussen effectief werd gesloopt, is de kans dat daar nog info over opduikt miniem tot onbestaande.
  • De kans op schade is op deze zone van de lijn is ook wel miniem omdat ze wel bezet is geweest maar nooit effectief om zeggen zwaar bevochten.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • De bunker is in het jaar 2005 jammer genoeg, zelfs staande op de uithoek van een militair domein, gesloopt door de sloopfirma Shanks.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject E terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 61.771,34 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 62.271,34 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Foto's van deze bunker

Oude foto anno 1952 - ontstaan militair domein te Semmerzake

1952. Ter info nog deze foto van het ontstaan van het militair domein voor de luchtmacht te Semmerzake. Je ziet het opgebouwde tentenkamp van de luchtmacht met op de achtergrond zicht op de bouw van de eerste structuren op het terrein. De bunker zelf moet ergens volledig achteraan op de foto staan maar is amper of niet te zien. De foto is genomen vanaf de romp van de molen van Semmerzake. (Foto Collectie: Antoine De Smet)

Het militair domein te Semmerzake in 1965

1965. Dit is allicht het oudste fotootje waarbij de bunker nog goed te zien is achter deze zendmast. Ook valt op dat het bunkertje nog volledig vrij staat en er nog totaal geen sprake is van de bosjes die nu rondom de zone waar de bunker stond, te zien zijn. (Foto Collectie militair domein te Semmerzake)

Het militair domein te Semmerzake in 1970 - 1975

1970-1975. Tot op heden is dit allicht de meest duidelijke foto die er te vinden is van deze bunker. Zoals in de tekst werd vermeld, werd in een latere periode op het dak een bijkomende (dus niet originele MG-stelling geplaatst). Zoals u kunt zien, is deze zelfs op deze foto nog niet geplaatst. (Foto Collectie militair domein te Semmerzake)

Enkele oudere luchtfoto's met het bunkertje er nog op 1980 - 1990

1980-1990. Oudere militaire luchtfoto waarbij u A15 duidelijk kunt zien liggen juist achter de omheining. Op deze foto merkt men dan wel al duidelijk dat de bunker hoger is dan normaal door de achteraf bijgebouwde MG stelling op het dak van de bunker. Ook hier nog geen sprake van de bosjes waar hij nu bijstaat. (Luchtfoto collectie militair domein te Semmerzake)
a15
1980-1990. Oude militaire luchtfoto uit dezelfde periode. U ziet duidelijk van bovenaf de bunker A15 en de bijgebouwde MG-stelling. (luchtfoto collectie militair domein te Semmerzake)
a15
 
Vorige (A14)
Vorige (Se13)
Volgende (A16)
Volgende (AV1)